Obowiązek alimentacyjny powszechnie kojarzy się z łożeniem na utrzymanie dziecka. W pewnych sytuacjach jednak alimenty na małżonka również są możliwe. Chodzi tutaj o przypadek, w którym wcześniej pomiędzy stronami orzeczono rozwód. Co warto wiedzieć na ten temat?
Alimenty na małżonka – kwestie podstawowe
Na wstępie należy zwrócić uwagę, że alimenty na małżonka są możliwe w innych sytuacjach, niż ma to miejsce w przypadku świadczeń na dzieci. Najistotniejsze znaczenie ma tutaj bowiem kwestia orzeczonej winy. Zagadnienie to zostało uregulowane w art. 60 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W tym kontekście warto dodać, iż wyróżniamy dwa rodzaje obowiązku alimentacyjnego względem małżonka rozwiedzionego – zwykły i rozszerzony.
Alimenty na małżonka – obowiązek zwykły
Zgodnie z art. 60 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (KRiO) małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.
Z powyższego jednoznacznie wynika, że małżonek uprawniony do świadczeń alimentacyjnych nie może zostać uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia. Z kolei drugim warunkiem jest znajdowanie się przez niego w stanie niedostatku. W praktyce oznacza to, że dana osoba nie jest w stanie samodzielnie zaspokajać swoich usprawiedliwionych potrzeb, nie mając realnych możliwości zarobkowych i majątkowych.
Warto podkreślić z całą stanowczością, że stan niedostatku nie może być wynikiem działania lub zaniechania byłego małżonka. Natomiast może on wystąpić zarówno przed, jak i po orzeczeniu rozwodu.
Alimenty na małżonka – obowiązek rozszerzony
O rozszerzonym obowiązku alimentacyjnym dotyczącym byłego małżonka jest mowa w art. 60 § 2 KRiO. Może on wystąpić wówczas, gdy jednego z małżonków uznano za wyłącznie winnego rozkładowi pożycia. W takiej sytuacji położenie życiowe danej osoby ulega znacznemu pogorszeniu.
Oceny tego pogorszenia zawsze dokonuje sąd. Może on uznać, że alimenty są zasadne nawet pomimo braku stanu niedostatku.
W tym miejscu warto dodać, że celem rozszerzonego obowiązku alimentacyjnego jest wyrównanie stopy życiowej małżonka po rozwodzie z tą, która występowała przed rozstaniem.
Kiedy wygasa obowiązek alimentacyjny?
W myśl art. 60 § 1 KRiO obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w następujących przypadkach:
- jeżeli małżonek uprawniony zawarł nowy związek;
- po upływie 5 lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin – w sytuacji, gdy zobowiązanym jest małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia.
Co jednak niezwykle ważne, jeżeli jednego z małżonków uznano za wyłącznie winnego rozkładowi pożycia, obowiązek alimentacyjny nie wygasa nigdy. Oznacza to więc, że może on istnieć nawet do końca życia.
Alimenty są świadczeniem, które pozwala wielu osobom zaspokajać swoje podstawowe potrzeby. Mogą z niego skorzystać także byli małżonkowie, o ile występują określone prawem okoliczności. Warto jednak wiedzieć, że w pewnych sytuacjach obowiązek alimentacyjny istnieje do końca życia.