W wielu sprawach sądowych z zakresu prawa rodzinnego pojawia się taki zwrot jak sprawowanie pieczy nad dzieckiem. Niektórzy mają jednak problem z jego poprawnym zrozumieniem. Na czym zatem polega sprawowanie pieczy nad dzieckiem?
Czym jest piecza nad dzieckiem?
Piecza to inaczej opieka, jaką sprawują nad dzieckiem jego przedstawiciele ustawowi. Mogą być nimi rodzice, opiekunowie prawni bądź kurator. Co ważne, piecza nad dzieckiem jest elementem władzy rodzicielskiej (art. 95 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – KRiO).
Można wyróżnić kilka kwestii, które składają się na pieczę nad dzieckiem. Mianowicie chodzi tutaj o:
- wychowanie dziecka;
- prowadzenie spraw dziecka;
- zapewnienie dziecku odpowiednich warunków materialnych;
- troskę o zdrowie oraz bezpieczeństwo dziecka.
Co ważne, rodzice mają wyłączność na sprawowanie pieczy nad swoim dzieckiem. Oznacza to, że opieka nie przysługuje innym osobom ani instytucjom. Wynika z tego ogromna odpowiedzialność, jaka spoczywa na rodzicach. To oni bowiem decydują o takich kwestiach jak np. wartości, w jakich wychowywane jest dziecko, wybierają placówki edukacyjne, czy też decydują o sposobie leczenia. Co więcej, na nich spoczywa również obowiązek zapewnienia dziecku bezpieczeństwa.
Posłuszeństwo a poszanowanie godności i praw dziecka
Zgodnie z art. 95 § 2 KRiO dziecko pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo, a w sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje i składać oświadczenia woli, powinno wysłuchać opinii i zaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra.
Należy jednak zaznaczyć, iż władza rodzicielska powinna być wykonywana z poszanowaniem godności i praw dziecka (art. 95 § 1 KRiO). Wymóg ten odnosi się także do sprawowania pieczy, która – jak podkreśliłem wcześniej – jest jednym z elementów władzy rodzicielskiej.
Co, jeśli piecza jest sprawowana w sposób nienależyty?
Jeżeli opieka nad dzieckiem jest sprawowana w sposób nienależyty, wówczas jeden z rodziców bądź osoby trzecie mogą zawiadomić o tym fakcie sąd rodzinny. Wówczas – jeżeli będą ku temu podstawy – podejmie on postępowanie.
Sąd rodzinny może ograniczyć władzę rodzicielską, a nawet ją odebrać – zarówno jednemu, jak i obojgu rodzicom. Co więcej, jeżeli rodzic lub rodzice znęcają się nad dzieckiem w sposób fizyczny lub psychiczny, mogą podlegać odpowiedzialności karnej.
Sprawowanie pieczy nad dzieckiem to niezwykle poważna i odpowiedzialna sprawa, która dotyczy niemal każdego rodzica. Warto mieć tego świadomość, aby zapewnić dziecku optymalne warunki rozwoju i nie narażać się na odpowiedzialność karną.