Wykorzystanie wizerunku bez zgody stało się w obecnych czasach istotnym problemem. Wiele osób publikuje w Internecie swoje zdjęcia, które następnie mogą zostać pobrane przez innych i wykorzystane w złym celu. Co można zrobić, jeśli już do tego dojdzie? W jaki sposób bronić swoich praw?
Czym jest wizerunek?
Żeby odpowiedzieć na powyższe pytanie, warto sięgnąć do Słownika Języka Polskiego PWN. Otóż można w nim znaleźć informację, że wizerunek to czyjaś podobizna na rysunku, obrazie, zdjęciu itp. lub sposób, w jaki dana osoba lub rzecz jest postrzegana i przedstawiana.
Z prawnego punktu widzenia niezwykle istotna jest inna kwestia. Mianowicie wizerunek jest dobrem osobistym, o którym mowa w art. 23 Kodeksu cywilnego, a co za tym idzie, podlega ochronie. Co więcej, możliwa jest także ochrona na podstawie innych przepisów.
Wykorzystanie wizerunku – kiedy zgoda nie jest potrzebna?
Nie zawsze konieczne jest uzyskanie osoby znajdującej się na fotografii na piśmie. Forma ta została zastrzeżona przez prawo jedynie do celów dowodowych (ad probationem). Oznacza to, iż nie jest ona wymagana do ważności udzielenia zgody.
Warto dodać, iż zgodnie z prawem istnieją sytuacje, w których zgoda danej osoby nie jest potrzebna do wykorzystania jej wizerunku. Przede wszystkim chodzi tutaj o sytuację, gdy fotografia przedstawia jakieś zgromadzenie ludzi albo krajobraz. Wówczas wizerunek jest częścią kompozycji, jedynie jej szczegółem.
Inną sytuacją jest pełnienie funkcji publicznych przez osoby powszechnie znane. Jeżeli zatem jesteś taką osobą i np. wygłaszasz przemówienie, wówczas Twoja zgoda nie jest potrzebna do opublikowania Twoich zdjęć w prasie czy w Internecie. Natomiast niedopuszczalne jest publikowanie prywatnych fotografii.
Wykorzystanie wizerunku – co można zrobić?
Jeżeli ktoś wykorzystał Twój wizerunek w sposób bezprawny, wówczas możesz domagać się:
- usunięcia naruszenia;
- przeprosin;
- zapłaty określonej sumy na wskazany cel społeczny;
- zadośćuczynienia;
- odszkodowania.
Powyższy katalog jest bardzo szeroki. Żeby się zdecydować, jakich roszczeń zamierzasz dochodzić, powinieneś dokładnie przeanalizować swoją sytuację oraz charakter naruszenia.
Rozpowszechnianie nagich zdjęć
Rozpowszechnianie nagich zdjęć stało się bardzo poważnym problemem. Dotyka on nie tylko celebrytów, ale i np. nastolatków. Dopuszczenie się tego typu działania może być bowiem poważne w skutkach.
W tym kontekście należy zwrócić uwagę na art. 191a § 1 Kodeksu karnego (KK). Otóż zgodnie z tym przepisem kto utrwala wizerunek nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej, używając w tym celu wobec niej przemocy, groźby bezprawnej lub podstępu, albo wizerunek nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej bez jej zgody rozpowszechnia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Niezwykle istotną rzeczą jest fakt, że ściganie tego przestępstwa następuje na wniosek pokrzywdzonego (art. 191a § 2 KK).
Wykorzystanie wizerunku bez zgody może być poważnym problemem. Tego typu działanie może bowiem bardzo komuś zaszkodzić, szczególnie dziś, w dobie technologii deep fake. Warto mieć tego świadomość i zachowywać ostrożność